23 апрели соли 2001 ба поезд савор шуда дар купеи худ жойгир шудем. Поезд ба
роь баромад. Дар истгоьц Душанбе2 ман аз купе ба роьрав баромадам. Зане
бо зани дигаре,ки либосьои ба либосьои роьиоьанчиён монанд дошт дар муноыиша
буд. Зан мегуфт:
- Дар истгоьи Душанбе жой ьаст поезд ба роь сар кунад жоятонро нишон медиьам
гуфтц. Намонди ки чипта гирем. Пулро худат гирифтц. Мо бо ин ду бачаи ёш бе жои
нишасту хоб чигуна то Хужанд меравем. Зудтар жои моро нишон деь!
- Гуфтам, ку Шуморо дар як купеи хуб жой менамоям. Камтараки дигар сабр намоед.
Ман корьоямро саранжом намоям.
Зан ьамроьи роьбалад рафт. Дар истгоьи
Душанбе низ ба мо таклиф намуда буданд, ки чипта нагирем. Ба вагон баромадан
гирем. Роьбалад аз нархи давлати камтар мегирад. Мо ба ин маслиьатьо г=ш
накарда чипта харидем. Хайрият мо чипта гирифтем. Набошад бе жои хоб
мемонидем. Ьамин тавр сарьади Тожикистонро убур намуда ба +збекистон
гузаштем. Ман ба рафиыон гуфтам:
- Ьама ба х=рокх=рц тайёр шавед! Канц кц якум шуда хурокц мехарад?
- Акнун ин навбат навбати якум ман харид менамоям- гуфт Шоильом.
Поезд дар истгоьи навбатц истод. Дар истгоь сарбозони =збек хело зиёд буданд.
Ягон шахсро ба поезд наздик шудан намемонданд. Инчунин намегузоштанд, ки ягон
шахс аз поезд фарояд. Бинобар ин мо натавонистем дар ин истгоь х=рокие харид
намоем. Ба наыша гирифтем, ки дар истгоьи навбати хурокае харид менамоем. Ман
оиди воыеъаи рухдода фикр менамудам. Сабаб чц бошад, ки ягон шахсро ба вагон
наздик шудан намемонанд?. Ьамин ваыт як зане ки либосьои низомии роьиоьанчиёнро
п=шида буд аз роьрав мегузашт. Ман аз = пурсидам:
- Ваыте, ки аз Хужанд меомадем ба вагон шаьрвандони =збек х=роквории гуногун
мебароварданд. Барои чц ьоло оньоро ба вагон наздик шудан намемонанд?
- Оньо метарсанд, ки дар вагон "наркотик" ьаст. Ба шаьрвандони
=збек медиьанд. Бинобар он касеро на ба вагон даромадан ва на аз вагон
баромадан мегузоранд.
Дар ьамин ваыт зане, ки дар истгоьц
Душанбе 2 аз роьбалади вагон жои худро мепурсид омад. Ба ин зан дарафтод, ки ба
вай жояшро нишон диьад. Ин коргари поезд ба зан дод зад, ки - ту чипта надорц,
ман метавонам туро аз вагон дар истгоьи дилхоь фарорам. Бар заммъи чипта
надоштанад боз даъвои жой менамоц!?
Ман гуфтам:
- Ин зан аз худи Душанбе жой мекобад. Ьамроьатон роьбалади ьамин вагон пули ин занро
гирифта =ро бо жой таъмин менамоям гуфта ваъда дода будааст. Ба = ёри расонед.
- Роьбалади ин вагон ман. + ба ки пул додааст ман намедонам. Ман аз зан
пурсидам:
- Роьбаладе, ки шумо пул додед дар кужост. Зан гуфт:
- Пас аз истгоьц Душанбе2 ман =ро дигар намеёбам. Ба кц мурожиат намоям ин
шахсро роьбалади ин вагон мег=янд. Роьбалад гуфт.
- Ьозир ьамин хел шахсьо пайдо шудагц. Мардумро фиреб намуда пулашро мегиранду
аз вагон фаромада мераванд. Ман ин шахсро аз вагон фаровардани будам. Лекин бо
сабаби зан буданашон намедонам чи кор кунам. Фарорам дар дасти полисьои =збек
сахт азоб мекашанд. Нафарорам, ьангоми тафтиши вагон аз тарафи коргаронц =збек
бе чипта будани иньоро фаьманд поездро чандин соат нигоь медоранд. Дар ягон жои
вагон жои холц нест. Ман ьамкорьои хударо дар дигар вагоньо низ пурсидам. Жой
нест. Акнун иньо бояд коре кунанд, ки ба дасти полисьои =збек наафтанд. Ман
ьамин ыадар ёри мерасонам, ки аз вагон намефарорам.
Роьбалад ин суханьоро гуфту рафт. Зан аз тирезаи вагон ба берун
менигаристу аз чашмонаш ашы шашыатор мерехт. Ба ман нигоь карда гуфт:
- Агар як худам мебудам ба ьар нав бо як илож мерафтам. Лекин ьамроьам ду
фарзади хурдам ьаст. Оньо гиря карда истодаанд.
- Оньо канц ?
- Дар вагони ьамсоя, дар назди хоьарам.
- Гирифта ба купеи мо оед. Камтар дар купеи мо дам гиретон. Баъд ягон гап
мешавад.
- Ин чц хел мешавад? Ьамроьоятон чц мег=янд?
- Ьеж чц намег=янд. Рафта гирифта оед.
Ба купе даромада оиди воыеаи рухдода ба шарикон наыл намудам. Узрпурси намудам,
ки аз оньо напурсида заньоро ба купе даъват намудам. Аз чашмони Шоильом г=ё
оташак парид. Хурсандона ин ыарори маро маыул намуд. Ба чунин дилс=зии ман
офариньо хонд. Мо бо зудди куперо ба тартиб оварда барои ыабули меьмонон тайёр
намудем. Меьмоньо ду зан ва як писарак ва як духтарак омаданд. Заньо ьамроьи
худ ду сумкаи вазнини калон низ доштанд. Азбаски мо бору б=хчае надоштем,
сандуыьои дар зери жои хоб буда холц буд. Сумкаьоро ба он жой жойгир намудем.
Заньо боз барои овардани сумкаьои дигарашон рафтанд. Аьмадов Раьматбой ба ман
нигоь карда гуфт:
- Ту аз ьеж чиз наметарсц?
- Аз чиз?
- Намедонам аз чиз? - Г=ён ба сумкаьои ба сандуы гузошташуда ишорат намуд.
Шоильом бо ьайрат ба ман нигоь карда монд. Пас аз каме таваыуф гуфт:
- Ьеж гап не. Ьамаашро аниы менамоем.
Ногуфта намонад, ки Шоильом ба заньо хушомадг=иро беьад д=ст медошт Дар як дам
бо суханьои ширин дилхоь занро мафтун менамуд. Жое, ки Шоильом бошад дар он жо
заньо зиы намемонданд. Оыибат заньо сумкаьои дигари худро бардошта омаданд. Пас
аз каме ьолпурси мо гуфтем, ки оньо дам гиранд. Мо вагоньоро саёьат карда
меоем. Оньо розц нашуда гуфтанд, ки намехоьанд моро ба ташвиш мононанд. Ду
фарзандашон дар яке аз жойьо хобида дам гиранд кифоя.
- Агар моро жой дода худатон дар берун мегашта бошед ин хел жой ба мо зарур
нест. Барои ьамин шарт нест, ки дар берун гардетон.Мо дар паьл=и фарзандонамон
нишаста рафтан мегирем. Мо ьам розц шуда нишастем. Шоильом оньоро ба гап
гирифта оиди ьар чц савольои гуногун додан гирифт. Маълум шуд, ки оньо аз
ноьияи Конибодам будаанд. Шавьари зани фарзанддор ом=згор будааст. Сольои
1992-93 ваыте, ки ом=згорон бе маош монданд, ба Россия меравад. Аз он жо ба
Украина. Дар Украина кор карда мащозаеро мехарад ва бо илтимоси занаш божаашро
ба наздаш даъват менамояд. Ьоло ьозир ин ду божаьо дар
он жо чанд
мащоза ва як амбори калон доштаанд. Зану бачаьо низ дар наздашон. Фарзандонашон
дар мактабьои Украина бо забони украинц таьсил менамудаанд. Шоильом ба заньо
нафаьмонида бо бачаьо низ суьбат намуда оньоро месанжид. Дуктарак дар синфи 5
ва писарак дар синфи 2 мехондааст. Ьаргуна предметьоро бо забони Украини
пурсид. Оньо зуд зуд жавоб медоданд. Дида мешуд, ки бачаьо бе малол бо забони
Украинц гап мезананд. Аз фаньои таълими низ дониши хуб доштанд. Модарашон гуфт,
ки фарзандашон дар литсей мехонанд. Ьар моь ба литсей, агар бо пули
тожикц ьисоб намоем, 150 сомони яъне 300 сомон месупоранд. Шоильом аз
заньо пурсид:
- Барои чц ба самолёт ба Хужанд нею ба Душанбе чипта гирифтед.
- Аз жои мо ба Хужанд самолёт нест. Ьар сол мо тобистон ьамин тавр
омада 1 ё ду моь истода баргашта мерафтем. Ьозир ба туй омада истодаем. Пас аз
як ьафта гашта меравем. Гумоньо оиди он ки дар сумкаьо наркотик набошад?
барьам х=рдан гирифт.
Дар истгоьи навбати поезд истод. Дар ин истгоь низ ягон касро ба поезд надик
шулан намонданд. Ман гуфтам:
- Беьуда аз Душанбе х=рокворц нахаридем. Акнун гурусна мемонем. Яке аз хоьарон
гуфт:
- Не гурусна намемонед. Ваыте, ки ба як сумка ман х=роквории гуногун
мегирифтам хоьарам норозигц намуд, ки ин ыадар хуроквории зиёдати чц
лозим аст. Ман якравц намуда сумкаро пур кардам. Аз афташ рисыи шумоён будааст.
Садуыро кушоед ман сумкаро гирам. Мо рад намуда:
- Не нагиред, шарт не дар истгоьи навбати хурокц меёбем гуфта таклифро рад
намудем. Лекин зан низ ба гуфти худ истода сумкаи калонеро аз сандуы
гирифта кушод. Дар сумка ьасибьои гуногун, ьасибььои дуддодашуда,
консервьои г=штии гуногун, консервьои моьигц, ноньои ба шакли гуногун
пухташудаи Украинц ва умуман ь=роквории гуногун сероб буд. Шубьаьо пурра
барьам х=рд. Хотирьо жамъ шуд. Ьамин тавр мо бо ин ду зани зебои тожик,
ки зиндагю р=згор ба мусофирц кашида
буд, с=ьбаткунон ба истгоьи "НОВ" (Спитамен) омада расиданамонро нафаьмида
мондем. Бо заньо хайру хуш намуда аз вагон фаромадем. Поезд рафт. Ман аз
Шоильом номи заньрор пурсидам. Вай гуфт: - ба бачаякьои
украинидон овора шуда
номи оньоро напурсидаам. Шумо ба купе таклиф намудед. Ман фикр намудам ки шумо
номашонро ьам пурсидаед. Бинобар он напурсидам ки аз Шумо мепурсам. Ажоиб оньо
низ номи моро напурсиданд. Афс=с!!
Мо ба Истаравшан баргашта ба кори ом=згории худ пардохтем. Ьар ьафта ба директори мактабамон ва муьосиботи шуъбаи маориф оиди гирифтани маблащи сафариамон мурожиат менамудем. Ба мурожиати мо таньо як жавоб буд. Барои додани маблащи сафари маблащ нест. Оиди мукофоте ки дар хонишьои педагогц ваъда намуда буданд дар ш=баи маориф ягон сухане гуфта намешуд. Ба пурсишьои мо мегуфтанд, ки оиди ин масъала аз марказ ба мо ягон супориш ё ьужжате нашудааст. Аз афташ ба монанди "грамота"-е, ки дар ьисор то охири р=з чоп нашуд, фармон ьам чоп нашуда монда буд. Мо баъзе ваыт сахт афс=с мех=рдем, ки беьуда ба хонишьои педагогц иштирок карда ьам меьнат ва ьам маблащ сарф намудем. Мукофот гуфтанду, мукофат нест. Аыалан маблащи сафариамонро гирифта наметавонем. Баъзе ваыт бошад:- ьеж гап не як сайр карда омадем. Хорижиьо то кужоьо ьамчун турист сафар мекунанд. Мо ьам як давр зада омадем- гуфта худро тассало медодем. Ьамин тавр пас аз 1 ё 1.5 сол ба ьар нав маблагц сафариамонро руёнидем. Лекин аз мукофот дарак нашуд. Ё дар марказ моро фиреб намуда буданд, ё он маблащро дар ноьия касе аз худ кард.
Пас аз хонишьои педагогии республикавц соли дувум мегузаш. Дар ягон мактаби
Истаравшан компютерьои ПЕНТУМ дида намешуд. Ьамаи мактабьо ьоло ьам аз
компютерьои УКНЦ истифода
менамуданд, ё ки бо сабаби набудани ом=згор ьамин компютерьо низ истифода
намешуд. Директори мо Жабборов А ьар ваыт мегуфтанд:
- Ягон роьашро ёфта аз ьамон компютерьои ьозиразамон ба мактаб меовардам пас аз
он ба "пенсия" мебаромадам.
18- сентябри соли 2003 ман дар хонаи ом=згорон дафарьои давриро аз назар
гузаронида менишастам, ки директор омада нишастанд ва гуфтанд.
- Муьаммадижон ман дир=з ба хонаи писарам Абдуыудус ба Хужанд рафта будам,
Хонаи депутати мо Холиыов Мунъимжон наздик будааст. Ман бо Холиыов суьбат
намуда барои ба мактаб гирифтани компютерьои типпи нав маслиьат пурсидам.
Гуфтанд, ки ёри мерасонанд.
- Устод! Беьуда худро овора накунед. Хайр компютер гирифтем. Онро чц мекунем.
Ана дида истодаед, ки бары нест. Аз 18-20 сентябр то 1- май р=зона бары
намешавад. Ба мову шумо -"Муьарикьои барыи гиред" -Мег=янду ягон кас
намег=яд, ки аз кадом маблащ. Ё мег=янд, ки биёед мо барои ба мактаб гузарониданц
барыц озод ижозатнома медиьем. Лекин намег=янд, ки директоре, ки мо ба =
ижозатномаи гузаронидани барыц озодро медиьем аз кужо маблащ ёфта ноыилу симч=б
мехарад. Ягон шахс намег=яд, ки ин
кощази холии ту ба ягон дарди ман даво намешавад. Боз ьисобот медиьанд, ки
мо барои гузаронидани барыи озод ба фалон ыадар мактаб ижозатнома додем. Ьар як
намояндаи омада маблащц кисаи падару модарро нишон медиьад. Соли гузашта
намояндаи аз вилоят омада ба ман гуфт:
_ Ин дарси информатика нашуд. Дарси таърих ё адабиёт шуд. Аз компютер истифода
набурдед.
Бары нест- г=ям аз падару модарони хонандагон пул гиред, муьарик харед -
мег=яд. Ман пурсидам, ки:
- Шумо хаёл мекунед, ки падару модарони хонандагон дастгоьи пулчопкунц доранд?
Охир оньо барои х=рду х=рок ва либоси худу фарзандонаш бо иложе маблащ
меёбанд. Ьар яки Шумо омада барои барпокунии воситаьои зиддц с=хтор, барои
китоб, барои кабудизоркунц, барои таъмир, барои ёри ба жойьои зарардида ва
щайра пул-пул мег=ед. Инжо шаьр нест, ки оньо як чизро як сомон гирифта 2-
сомон фур=хта пул ёбанд. Соле оньо як маротиба ьангоми ьосилщундорц пулдор
мешаванд. Пульои ёфтаи худро аввал ба ыарзьояшон медиьанд, ки фоизаш зиёд
нашавад. Инжо деьот асту пул кам. Республика мег=яд, ки аз хонанда ва
падару модар маблащ нагиред. Ба кадоми шумоён бовар намоем? - г=ям каьр карда
аз синф баромада рафт. Ба Шумо чиьо гуфт намедонам. Бе бары ба компютер пул
сарф намудан ба фикри ман сарфи беьудаи маблащ аст.
- Мешавад, бары мешавад. Имр=з нашавад пагоь мешавад. Ман аз компютерьои нав
аыалан якто ба мактаб орам, хотирам жамъ шуда баъд ба "пенсия"
меравам. Ин орз=и охирини ман оиди пешбарии кори мактаб аст.
Моььои октябри 2003 масжиди деьа 100 сомон барои харидани муьаррики барыц
ёрц дод. Бо сад сомон муьаррик харидан намешуд. Ман мажбур шуда ба
хонандагон эълон намудам, ки шахсони имконият дошта 2-сомони пул оранд. Дар
давоми 1 моь 210 сомон маблащ жамъ шуд. Ба ин пул ьам муьарики м=тадил намедод.
Ман бо пули жамъшуда муьарики барыии бо ном 1квт харидорц намудам. дар ьужжат
ва руи муьаррик 1квт навишта шудо бошад ьам вай базур 500-700вт тавонои
дошт. Ин муьарик тавонист, ки то 5 компютери типии УКНЦ- ро ба кор омода намояд. Акнун ьар як синф
барои дарси худ бензин харид менамуд. Лекин ин муьарик ьам ба дарди мо даво
нашуду ... ба коми наьанг рафт....
29- март давраи таътили баьорона буд. Ман
соатьои 10 ба мактаб омадам. Жабборов бо ьамроьии жонишиньои худ дар мактаб
будаанд. Он кас бо хурсанди маро пешвоз гирифта:
- Компютер муборак шавад -гуфтанд ман бо ьайрат пурсидам?
- Чи хел компютер?
- Хабар оварданд, ки ба мактаби мо компютери типпи нав медиьанд. Ба фикрам як
дона бошад даркор. Ин ёрии Мунъим Холиыов аст. Барои гирифтани он Мунъим
Холиыовро диданатон зарур мебошад.
- Хуб. Лекин барои ба вилоят рафтан пул лозим аст. Се моь аст, ки маош
нагирифтем.
- Ман ьозир камакак пул дода метавонам. Мана 20 сомонц.
-Ин 20 сомони таньо роькирои ман мешавад. Мумкин компютер аз якто зиёд бошад.
Компютерро ба ягон такси бор кардан лозим. Боз як нафари дигар ьамроьи ман
наравад намешавад. Ба = низ роькиро лозим аст.
Жабборов - Шарифов ба Тошев ьамроь шавед.-гуфта ба жоннишини худ, оид ба корьои
илмц супориш доданд.
- Лекин имр=з намеравем. Дер шуд. Пагоь барваыт меравем. Шарифов камтараки
дигар Шумо пул дарёфт намоед. -гуфтам ман.
Ьамин тавр маслиьат намуда ба хонаьои худ пароканда шудем. Пагоьии р=зи дигар
ба Хужанд равона гардидем. Ба Хужанд ба идораи ьукумати вилоят рафта ба
утоыи Мунъим Холиыов рафтем. Он кас набуданд. Ман Ба Шарифов Аьмадбой гуфтам:
- Агар ягон кас пурсад, ки бо кадом масъала ба Ьолиыов мурожиат намуданиед,,
г=ед ки масъалаи шахсц. Барои компютер омадем наг=ед.
- Барои чц?
- Ьамин тавр ьеж кас нафаьмад. Аввал худи Ьолиыовро бинем, Кани чц мег=янд.
Ьозир дар ягон мактаби Истаравшан компютери типпи нав нест. Дар идораьои давлати
низ. Кадом одами пурыувадтар фаьмад, кашида мегирад.
- Э Шумо як чц мег=ед, ки ба мо дода истодаанд, боз аз вилоят, ки кордор
мешавад?
- Шумо гуфтаи манро кунед, зарар намебинем. Ьамин ваыт як шахс омада аз мо
пурсид.
- Шумо ба кадом масъала омадагц
- Ба масъалаьои шахсц,- гуфам ман.
- Мунъим Холиыов ба ноьияи Щончц рафтаанд. Имр=з мумкин наоянд. Ман ёрдамчии
ьамон кас. Масъаларо ба ман г=ед, мумкин ьал карда тавонам.
- Не, мо бояд худи он касро бинем. Мо аз Истравшан.
- Ман ьам аз Истарашан. Хайр истед. Мумкин оянд. Мумкин имшаб дар
Истаравшан истода пагоь оянд. Имконият шавад, ман бо ёрии телефон мепурсам.
Агар ягон хизмат бошад ,ман дар ьамин жой.
Мо хуб гуфта хеле интизор нишастем. Шарифов Аьмадбой гуфт.
-Ман гурусна мондам. Биёед рафта ягон х=рок х=рда баъд меоем. Ман ба соат
нигаристам. Соат аллакай 12 шуда буд. Мо ба берун баромада барои х=рокх=ри
рафтем. Соатьои 13.35 баргашта ба утоыи Муним Холиыов омадем. Ьеж кас набуд.
Хело нишастем. Ман Ба Шарифов гуфтам:
- Биёед ба касалхонаи касалиьои дил меравем. Бинам, агар жой бошад, муолижа
гирифтанам зарур. Кори дилам ба худам маъыул не.
Ду нафар оьиста оьиста с=ьбаткунон ба табобатхона омадем. Ман ба назди
сардухтур даромада маысадамро гуфтам. Номамро навишта гуфтанд, ки пас аз
ягон моь хабар гирам, мумкин аст, ки жой шавад. Ба берун баромадам. Шарифов
натижаро пурсиданд.
- Навбат гирифтам. Пас аз як моь биёед мег=янд.
- Як моь? Нагуфтед, ки ьаыыатонро медиьам. Пас аз як моь биёед боз пас як моь
мег=янд. Бе пул жой гирифта наметавонед.
- Маъыул. Лекин пул канц. Се моь шуд моьона нагирифтем-му.
- Ьамин тавр с=хбаткунон аз нав ба утоыи Мунъим Холиыов омадем. Он кас
набуданд. Котиба гуфт, ки имр=з намеоянд. Аз Щончц ба ноьияи Шаьристон
мерафтаанд. Мумкин пагоь бегаьц оянд. Мо ноумед ба берун баромадем. Ман ба
Шарифов гуфтам:
- Имшаб дар Хужанд мехобем. Пагоь бо як илож Холиыовро мебинем.Бо ьамин ният ба
берун баромадем. Дар беруни бино як ду нафар бо мошине ыуттиьои
компютердорро бор мекарданд. Ба назди оньо рафта пурсидам:
- Компютерьоро аз кужо дода истодаанд.
Ба ман раыами утоыеро, ки аз он жой компютерро гирифта буданд, гуфтанд.
Ба утоыц номбаршуда рафтем. Ижозат пурсида даромадам.
Дар утоы ду нафар буданд. Яке
хилъати корц п=шида чанголуда. Дигаро шиму костюм п=шида ва галстук дар
гардан. Ман ба ьамин шахс хушлибос мурожиат намудам.
- Ба мо гуфтанд, ки аз ьамин жой компютер гирифтан мумкин аст. Барои ьамин
омадем.
- Ба он шахс мурожиат кунед, - гуфта ин шахс ба ман шахси ьилъатп=шро нишон
дод. Ман ьазл мекунад-мц? гуфта ба с=и шахси хилъатп=ш нигаристам. + ба с=и ман
бо табасум нигоь карда:
- Шумо аз мактаби 16- и Истарашан омадагц- мц?
- Ьа
- Ьозир мебинем. -Г=ён як китобро кушод. Лекин ьар бор ба с=и ман менигарист ва
лабонаш пур аз табассум буд. Китобро кушода дида ва гуфт:
-Ьа ба мактаби шумо 3 -то компютер навиштаанд. Метавонед гиред.
- Барои гирифтан чц гуна ьужжатьоро тахт намудан лозим аст?
- Боваринома оред мешавад.
Ин суханьоро мегуфту гуё мехост ыоь-ыоь зада хандад. Ман пурсидам:
- Аз кужо боваринома овардан лозим?
- Аз кужо хоьед гирифта оред. Ба ман дилхоьаш шудан мегирад.
Оыибат ыоь-ыоь зада хандид ва гуфт.
-Муаллим Тошев. Шумо маро нашинохтед. 15 -сол пештар 10 дона (як даста
(комплект) компютери IBM -ро бо сабаби наовардани боваринома гирифта
натавониста будед. Дар хотиратон ьаст? Аз ман илтимос намуда будед, ки бе
боваринома диьам баъд боваринома меоред. Ман рад намуда будам. Пас аз
Шумо Усмонов омада илтимоси Шуморо такрор намуданд. Лекин ман бе боваринома
намедиьам гуфам. Он кас дар бораи Шумо ба ман наыл карда буданд. Як комплект УКНЦ
-ро бе ягон ьужжат ба Шумо
фиристода будем. Акнун ин дафъа аз кужое, ки имконият доред боваринома оред.
Фаыат тезтар. Аз пагоь дер намонед. Мо ба он кас бисёр ташакур гуфта ба
берун баромада бошитоб ба с=и автовокзал роь пеш гирифтем. Дар автовокзал
таксиьо хело кам буд. Баъди чанде ба таксие савор шуда ба Истарашан омадем.
Торик шуда буд. Ба наве таксии дигареро ёфта ба с=и деьа равон шудем. Ман ба
Шарифов А гуфтам:
- Дар назди идораи жамоати деьот мефароем. Ба хонаи сармуьосиб меравем ва
боваринома мегирем. Шумо пагоьии барваыт бо мошинаи худ оед.
- Пагоь гирем намешавад-мц?
- Не ба ягон кас оиди компютеьо сухан накунед, фаьмидед. Ягон кас надонад, ки
компютер меорем.
- Донад чц мешавал?
- Ким чиьо мешавад. Дилам хавотир.
Ба деьа расидем. Торик шуда буд. Пули таксиро дода гуселонидем. Аьмадбой гуфт:
- Бинед, чц гуна беваыт шудааст. Дар ин беваытц ба хонаи сармуьосиб
равем, чц хел мешавад? Гайр аз ин, вай дар хонааш боваринома надорад-ку.
-Пагоь биёед, мег=яд. Биёед пагоь ин масъаларо ьал кунем.
- Намешавад. Дер мешавад. Овоза мешавад. Баъд мумкин компютерро ба мо надиьанд.
Бо сармуьосиб ьисоби шахсц дорам. + ба ман зарари моддии калон расонида буд.
Агар = ба гуфти ман амал мекард мо ьарду бой мешудем. Бинобар ин не намег=яд.
Ба хонаи сармуьосиб рафтем. Дарро к=фтем. Сармуьосиб -Худойнавзар аз хонааш
баромад. Ман масъаларо ба = фаьмонидам. + гуфт.
- Пагоь аз идора боваринома медиьам. Ьозир дер шудааст.
- Не, ьозир медиьц. Мо пагоь барваыт рафтанамон зарур аст.
- Ман боваринома диьам ьам, имзои раис даркор, м=ьр даркор. Раис пагоь мег=яд,
Хоь нохоь коратон ьозир буд намешавад.
- Худойназар, биё гуфтаи маро кун. Ин ба нафъи мактаби деьа аст. Мо дар ин
нимишабц манфиати худро гуфта ба назди ту наомадаем. Дар хотир дорц? Ваыти
вайрошавии СССР ман барои принтеро ьужжат овардам. Гуфтам ин принтер барои
мактаб хело зарур аст. Пул нагузаронидц. Купони узбек баромад. Раыамьоию
ьарфьои онро ба ман нишон дода пурсидц:
- Ин чигуна навишти ьарфьо нуыта- нуыта Ман гуфтам.
- Бо принтер чоп кардагц.
- Мешавад-мц?
- Ьа
-Ьамин хел принтер дорем-мц?
- Не пул гузарон гуфта будам, нагузаронидц, нагирифтем. Агар он принтерро
мегирифтем, купон чоп карда бой мешудем.
- Ьамон ваыт нагуфтед. Мегуфтед мегузаронидам.
- Ьамон ваыт купон набуд-дия. - гуфта будам. Ьозир ьам агар боваринома надиьц
баъд пушаймон шуданамон мумкин аст. Ман медонам, ки дар ту бовариномаьои м=ьру
имзо кардагц ьаст. Гапро бисёр накуну кори хайрро ижро намо.
Мо ба идораи жамоати деьот омада ба утоыи сармуьосиб даромадем. Сармуьосиб аз
байни ьажжатьояш бовариномаи м=ьру имзодорро ёфта аз р=и ьужжати овардаи ман
онро пур карда истода гуфт:
- Чанд пул будани компютерьо навишта нашудааст. Ба жои нархаш чц нависам.
- Бепул навис. Дар ьужжат "безвазмездно" навиштагц.
Пас аз бовариномаро ба даст гирифтан ба Ьудойназар гуфтам.
-Пагоь ба ьеж кас оиди компрютерьо сухан накун. Ьатто раиси жамоати деьот,
Жабборов Камол ьам нафаьмад. Агар фаьмат ьамон замон худашро нишон додани шуда
ба район ьисобот медиьад, ки ба мактаб компютер овардааст ё меорад.
Компютерьоро ба мактаб орем, баъд мег=ц. Хуб.
- Ьамин тавраш хубтар. Ваыте ки ман компютерьоро ба кабинет даровардам, баъд
касе фаьмад фаьмидан гирад. Аьмадбой пагоь шумо бо мошинатон оед. Барваыттар.
Пагоьии барваыт аз хона ба роь баромадам. Аз Аьмадбой дарака набуд. Як ваыт
бинам, пиёда, бе мошин омада истодаст. Омада гуфт:
- Ьарчанд к=шиш намудам машина ба кор омода нашуд. Хело ваыт шуда, ки кор
нафармуда будам.
- Хайр, ьеж гап не, ягон иложашро меёбем, -гуфтам ман.
Ба ьукумати вилоят омадем. Ба утоые, ки компютерьоро аз он жой гирифтан зарур
буд, рафтем. Утоы маькам буд. Аз чанд кас пурсидем, касе кай кушодани онро
намедонист. Ман жойи нишаст намеёфтам. Тез-тез ба берун нигоь мекардам.
Аьмадбой пурсид:
- Ин ыадар хавотиромез ба берун нигоь мекунед?
- Худо, ки аз Истаравшан кадом омада
компютер гирифта истоданамонро нафаьмад.
- Фаьмад, чц мешавад?
- Холо бурда ба синф дарорам, баъд чц шуданашро мефаьмц!! Чц мешавад? Чц
мешавад?
- Шумо щайр аз воьимиа чизи дигарро намедонед. Ьужжатьо дар дасти мо. Бо
супориши Мунъим Холиыов дода истодаанд. Кц ьад дорад, ки аз мо гирад,
- Ту ьоло бисёр чизро намедонц. Кц медонад, ки ин супориши Мунъим Холиыов аст ё
дигар. Фикри Мунъимро дигар мекардагиьо ёфт шуданаш мумкин. Ту деьотц чиро
медонц Фикр мекуни, ки компютерьои к=ьнаи мактаб ьамту аз осмон афтодагц буд. Ё
ки фикр мекунц, ки мактаби №16 шох дошт. Бинобар он дар ноьия аввалин мактаби
компютердор шуд. Худо гуй ки касе компютер гирифта истоданамонро нафаьмад.
Фаьмад кор вазнин мешавад.
Ьамин ваыт шахсе, ки худро жонишини Мунъим ва ьамшаьр гуфта ба
мо шиносонида буд омад. Моро дида ба наздамон омада ьолпурси намуда гуфт:
_Мунъим Холиыов имр=з ьам нестанд. Намеоянд. Ба ноьияи Шаьристон рафтаанд.
- Медонем. Шаб котиба гуфта буд. Имр=з мо ба дигар масъала омадем. (Ба хаёл
рафта андешидам,ки г=ям ё наг=м. Г=ям ёрдамаш мерасидагист. Таваккал мег=ям)
- Ба мактаб компютер додани будаанд. Омадем аммо утоыи 202 маькам.
-Ьозир ман телефон карда мефаьмам ва хабарашро медиьам гуфта рафт. Пас аз чанд
лаьза омада гуфт.
-Ьозир меоянд. Аз анбор равщаньои ьамчур ёрц омадаро таысим карда истода
будаанд.
- Пас аз ним соат омаданд.
- Шумоёро интизор намудам-мц? г=ён узрпурси намуда дари утоыро кушоданд.
Бовариномаро гирифта ба мо се даста (комплекет) компютерьоро доданд.
Принтер надошт. Ман пурсидам, ки аыалан якто принтер диьанд. Гуфтанд, ки
ьамаи компютерьо бе принтер. Принтерро худатон мехаред. Минатори баён намуда
компютерьоро то роьц мошин кашонидаем. Аз роь як "москвич"ро киро
намудем. Дар бордони ыафо ва жои нишасти мошин компютерьоро жой намуда барои
нишасти як кас жой мондем. Аьмадбой ба назди ронанда ва ман дар назди
компютерьо нишаста ба роь даромадем. Ваыте ки ба Истаравшан омада расида ба
роьи деьа даромадем ман нафаси озоде, кашида ба Худо шукр намудам.
"Москвич" аз дари мактаб даромада дар назди зинаьо истод. Жабборов
ьамроьи якчанд ом=згорон моро интизорц мекашидаанд. Ба пешвози мо баромаданд.
Аз чашмонашон ашки шоди мерехт, Маро ба ощуш гирифта:
- Ана шуд. Акнун ба "пенсия" равам ьам мешавад. -гуфта хурсандц
намуданд. Компютерьоро дастубадаст ба утоыи компютерц бурдем. Ом=згорон бисёр
мехостанд корц компютерьои навро бинанд. Лекин бары набуд. Ман гуфтам:
- Бегаьц бары мешавад. Касе хоьад, биёяд. Ман бегаьц иньоро ба кор омода
менамоям.
Бегаьц соатьои 17 ман ба мактаб омада компютерьоро аз ыутиьояш
гирифта ба р=и миз жойгир намудам. Компютерьо истеьсоли Эрон, типи ПЕНТУМ 3,
модели TUV4X будааст. Дар яке аз ыуттиьо дискьои СД кафида буд. Дар
худи кутиьои компютер жои зарбх=рда набуд. Г=ё ьамаи компютерьо сиьат буданд.
Ыисмьои компютерьоро ба ьам пайваст намуда интизори бары менишастам. Якчанд
ом=згорон ва хонандагон омаданд. Соати 18 бары омад. Компютери якумро пайваст
намудам. Компютер м=тадил ба кор омода шуд. Ба ом=горон тарзи кори онро нишон
додам. Дискьои онро кушода дидем. Дар яке аз дискьо Сурудьои Муин будааст. Онро
ба кор омода намудам. Ьама ин компютерро ба компютерьои УКНЦ муыоиса карда компютери навро
сифат менамуданд.
Компютери дуюмро ба бары пайваст намудам. Г=ё ба
кор сар кардани шуду ногаьон аз дохили блоки системавии он дуди щализе
баромад. Ман саросема ьамаи ноыильои компютерро аз бары жудо намудам. Лекин
ьоло ьам аз дохили компютер дуд мебаромад. Синф аз дуд пур шуд. Мо дару
тирезаьоро кушодем. Бинам ин ьамон компютере буд, ки аз ыуттиаш дискьои
кафидагц баромада буд. Пас дар кужое сахт зарб хурда будааст.
Барои компютери сеюмро ба кор омода
намудан дастам намерафт. Метарсидам. Хайр чи ки шуд, шуд -г=ён компютери сеюмро
низ ба бары пайваст намудам. М=ътадил ба кор омода шуд. Дар соати 20.00 додани
барыро ыатъ мекарданд. Бинобар он компютерьоро хом=ш намуда тирезаьоро маькам
карда будем, ки бары хом=ш шуд. Бо чарощаки дасти дарро маькам карда ба
хонаамон рафтем. Пагоьц ба мактаб омадам. Аз хонаи ом=згорон овози раиси
жамоати деьот, Жабборов Камол мебаромад.
- Бе ижозати ман кц кампютер овард. Аввал манро пурсиданаш даркор буд.
Ман аз дар даромадам, манро дида:
- Вай компютерро чц тавр овардетон. Аз кужо боваринома гирифтед? Шаб аз район
ба ман телефон карда гуфтанд, ки компютерьои гирифтаатонро ба район
оварда диьед. Ман: - Чи гун компютер?, мо компютер нагирифтем? -г=ям, мег=янд
ки барои чц дур=щ мег=ц. Боваринома додц Мо дидем, Компютерьоро оварда ба район
супоред, Баъд мо онро бо тантана бурда медиьем. Манро шарманда кардетон. Манро
хабардор намуданатон зарур буд. Компютерьоро ба район бурда диьед.
- Ьеж гуна компютерро ба район намебарам. Компютерьо дар кабинет. Дар хонаам
не. Тантана мекарда бошанд, биёянд. Аз ьамин жой бароварда бо тантана ба ман
медиьанд, ман ба жояш медарорам. Намебарам!
- +=== агар бовариномаро ман надодаам фалшивий г=ям суд мешавед. Компютерро ба
район баред.
- Боваринома "фалшивий" не. Имзоят ьаыиыц. Ту онро инкор карда
наметавонц. Агар инкор кунц, барои ба вараыи холи имзою м=ьр карданад худат суд
мешавц. Бинобар он аз район узр мепурсц. Мег=и ки ом=згори информатика
компютерро ба кабинет монда дарро ыулф кардааст. Додан намехоьад.
Тамом.
- О ба ман мег=янд, ки агар ба як ом=згор гапат нагузарад чи гуна раиси мекунц?
- Ту г=й, ки ин ом=згори дигар хела, девона аст. Компютерро деь г=ям мег=яд, ки
- компютерьоро ба ман Мунъим Холиыов додааст. Агар талаб кардан гирам ба назди
он кас рафта шикоят мекардааст. Агар ьамин хел г=ц, жонат халос мешавад. Он чи
ки Мунъим Холиыов додааст, иньо гирифта наметавонанд.
Пагоьии р=зи дигар директори мактабро ба ьукумат даъват намуда
талаб намудаанд, ки компютерьорро ба район оранд. Директор бо ьамроьии Шарипов
ба утоыи компютерц омада оиди ин ба ман хабар дода гуфтанд:
-Чи кор мекунем-а? Ба бало мондем ку,
Ман ба Шарифов нигоь карда гуфтам.
-Чи кор карданамонро Шарифов медонистагианд. Аз ин кас напурсидед?
- Ман ба суханьои шумо бовар накарда будам. Дар ьайратам. Ман ьамроьи шумо рафта
будам. Агар надиьем, мумкин маро ьам гунаьгор кунанд.
Ман гуфтам:
- Оё шумо ягон чизро дуздидед, ки Шуморо гунаьгор мекунанд. Баръакс беьуда пул
ва ваыти худатонро сарф карда ба мактаб компютер овардед. Агар метарсед,
ба шахсоне, ки талаби компютер мекунанд, суханьои ба Жабборов Камол гуфтаамро
г=ед. Ьама айбро ба ман партоед. Шумо аз мансаб тарсед, ман мансаб надорам. Дар
ваыташ моьона гирифта аз паси ом=згорц р=зам гузашта истодагиаш не, ки тарсам.
Агар аз ом=згорц пеш кунанд баьонаи хуб мешавад. Халы дар ваытьои сахтц
фарзанди маро партофта рафт намег=яду мег=яд, ки ьукумат пеш кард. Ин ба фоидаи
ман. Ба ягон кори фоидаовар машщул мешавам. Коре нест, ки аз дастам
наояд. Лекин Шумо натарсед. Иньо аз Мунъим Холиыов рустц компютерро
гирифтанц. Муаллим ба назди Мунъим Холиыов меравам гуфта истодааст- г=ед дамашон
паст мешавад. Ьама айбро бе хавотир ба ман партофтан гиред.
Ду -се р=з ьама жо
ором шуд. Дигар касе компютер талаб намекард. Як р=з дар литсей дарс доштам. Аз
тиреза ба берун нигоь кунам Жабборов омада истодаанд. Ьайрон шудам, ки Жабборов
дар литсей чц кор доштаанд? Ба берун баромада пешвоз гирифтам ва пурсидам:
-
Бахайр
- Эь напурс, бисёр гаранг намуданд. Оыибат гуфтанд, ки модоме,ки Шумо ба як
ом=згор сухани худро гузаронида натавонед, мо ба мудири ш=ъбаи маориф мурожиат
менамоем. Ман омадам, то ба ту хабар диьам. Агар мудир даъват намоянд, фаьм, ки
ба ьамин масъала даъват менамоянд.
- Хуб, раьмат, ки хабар додед. Хавотир нашавед. Иложашро меёбам.
Як ё ду дарси дигар гузашта будам, ки жонишини директори литсей оид ба корьои
илмц Сангинов маро даъват намуданд. Ба утоыи он кас рафтам. Гуфтанд.
- Зуд ба назди мудири шуъбаи маориф Фозилов равед.
- Ман дарс дорам!
- Дарсаторо иваз мекунем. Тажилан рафтанатонро пурсиданд.
- Бо кадом масъала нагуфтанд-мц?
- Не
Ман алакай медонистам ки барои чц даъват мекунанд. Бинобар он раьо-раь чц
г=янд, чц мег=ямро ба наыша гирифта рафтам. Ба утоыи мудир рафта аз котиба
пурсидам.
- Муаллим лар ьамин жо.
- Ба кадом масъала омадед.
- Даъват намуда буданд.
- Фамилиятон
- Тошев Мухаммадц
Котиба - Интизор шавед, -гуфта ба нази мудир даромад ва ьамон замон баромада -
Дароед -гуфт.
Ба назди мудири маориф Фозилов даромадам. Он кас манро бо табассум
пешвоз гирифта ьолу аьвол пурсиданд ва баъд гуфтанд:
- Шунидам, ки ба мактаби №16 компютер овардетон. Аыалан ба ман
"себанчц" нагуфтетон. Хурсандии ьар яки шумоён хурсандии мудир низ
мебошад. На директоратон на худатон ба ман хабар надодед.
- Ьа, мебахшед. Оиди ин масъала фикр накардаам, аыламон нарасидааст. Ьудатон
медонед, ки Мунъим Холиыов аз ьавзаи интихоботии мо. Доимо аз мо ва ьоли мактаби
мо хабар гирифта меистанд. Бо ёрии ьамон кас се даста (комплект) компютерц
истеьсоли Эронро гирифтем. Пенгтум 3. Системаи амалиётиаш пурра англисц. Шахси
англисиро намедонистагц кор карданаш душвор.
- Бисёр нащз. Бисёр нащз. Дигар ьама тинжц.
- Ьа тинжц.
- Медонед ман барои чц Шуморо даъват намудам?
- Не.
- Якто принтерц он компютерьоро ба шуъбаи маориф медиьед. Барои ьужжатгузорц ба
мо беьад зарур аст.
- Ба жону дил медодаму аммо ягонтояш принтер надорад.
-Чц хел надорад? Бе принтер доданд-мц? Комплект пурра не-мц?
- Комплект пурра аст. Ба комплект принтер дохил намешавад. Онро баъдтар гирифта
ба компютер пайваст мекунанд. Принтерро ыисми иловагии компютер меноманд.
Авзои Фозилов ким чи хел дигар шуд. Маълум буд, ки ба щазаб омада
истодаанд.
- Хезед, ба як жо рафта аниы мекунем, ки комплекташ чц хел мешавад?
Мо аз утоыи Фозилов баромада ба дигар утоы даромадем. Дар он жой Убайдулло
гуфтани шахс, бо компютер кор карда менишаст. Мо Бо + камтаракак шинос будем.
Фозилов аз Убайдулло пурсиданд:
- Комплекти компютерьо аз чиьо иборат аст нишон диьед?
- Ана аз иньо: Клавиатура, мушча, монитор ва блоки системавц
- Инаш чц инаш ба комплект дохил намешавад-мц?
- Не ин принтер, Ба комплект дохил намешавад. Худатон медонед. Пас аз
компютерро харидан ин принтерро харида будем.
Фозилов дигар чизе нагуфта ба ыаьр баромада рафтанд. Убайдулло пурсид.
- Тинжи-мц?
- Ьа мо се дона компютер гирифтем. Принтерашро те мег=янд. Принтер надорад-
г=ям бовар накарда инжо гирифта омаданд.
Ьамин тавр камтар бо Убайдулло с=ьбат карда нишастем. Фикр намуда будам,
ки ьозир Фозилов маро даъват мекунанд. Лекин даъват накарданд. Ман худам аз нав
ба утоыи он кас рафта пурсидам.
- Муаллим! ман чц кор кунам, равам-мц?
- Ьа равед. Раьамат. Кош Шумо барин ба моли давлат дис=з бисёртар мебуд. Аз
паси коратон шавед.
Ман аз назди мудири маориф баромада фикркунон ба с=и литсей роь гирифтам: Барои
чц Фозилов оиди талаби ьукумати район чизе нагуфанд? Ба ин савол то ьол
жавоби аниые наёфтаам.
Ман барои таъмири компютерц аз кор баромада
чандин р=з устои компютер кофтам. Усто набуд. Дар бисёр жой мегуфтанд, ки
компютерц ба чунин садама дучоршударо таъмир намудан щайри имкон аст. Р=зи
чорум компютерро худам кушодам. Миыдори зиёди ноыильо об шуда ба ьам часпида
буданд. Сабаб расиши к=тоь будааст. Аз афташ дар кужое компютер сахт зарб хурда
палатаи овозии (аудио платаи) он аз жояш к=чида будааст. Он сабаби расиши к=тоь гаштааст. Ман
ьамаи ноыильои об шуда бо ьам часпидаро оьиста -оьиста жудо намуда гирифтам. Ба
худ гуфтам:
- Ноыильоро нав мекунам. Платаи овозиро жудо карда мегирам. Ноыильои навро ба
ыисмьои зарурц пайваст менамоям. Агар дигар ыисмьо дуруст бошанд, бояд кор
кунад. Аз р=и схемаи электрикии компютер дастаи ноыильоро сохта дар н=гьои он
васлакьои заруриро пайваст намудам. Гаштаю баргашта аз р=и схема ва ранги
ноыильо кори худро тафтиш менамудам. Ба ин кор ду р=з ваыти худро сарф намудам.
Р=зи сеюм якчанд ом=згорон илтимос намуданд, ки бегаьц ба мактаб оям то оньо
каме бо компютерьои нав кор кунанд. Ман розц шудам. Бе илтимоси оньо -ьам
ноыильои тайёр намуданамро санжидан зарур буд. Соатьои 5.30 ба утоыи компютерц
омадам. Блоки системавиро кушода васлакьои дастаи ноыильои сохтаамро аз р=
схемаи электрикии компютер пайваст намудам. Соат 18.00 шуд. Ом=згорон омаданд.
Аммо аз бары дарак набуд. Соатьои 18.50 бары омад. Ман компютерьои дигарро ба
кор омода намуда ба ом=зорон додам. Боз як бори дигар дастаи ноыил ва жои
васлакьои оньоро аз р=и схема санжидам. Ьама дуруст буд. Компютерро ба бары
пайваст намудам. Компютер ба кор сар кард. Камтар кор карда дидам, ки кораш
м=тадил аст. Дилам аз фараь лабрез гашт. Г=ё, ки кашфиёти бузургтарин кардам.
Якбора худро сахт мондашуда ьис намудам. Мехостам ба ом=згорон гуям, кц:
- Рафиыон корро бас кунед. Ман монда шудам Меравем. Лекин дилам нашуд. Ба
ом=горон гуфтам; Касе хоьад ба ин компютери таъмиршуда кор кунад.... То
хом=ш шудани бары кори ом=згоронро тамошо намуда нишастам. Пас аз он утоыи
компютериро ыулф намуда ба хонаьоямон рафтем.
Пас аз таъмири ин компютери номбаршуда ман ба худ
боварии бештаре пайдо намудам. Компютерьои мактабро худам таъмир менамудам. Ба
баъзе рафиыон, ки оиди таъмир мурожиат менамуданд ,ёрц мерасонидам. Дар ьолати
корц нигоь доштани компютерьо душвор ва маблащ талаб мекард. Воыеаи аз
ьама бадтаре, ки ьамон сол рух дода буд,
ин бардоштани маблащи иловагии барои дар ьолати кори нигоь доштани компютерьо додашаванда буд. Ин чунин 12% маош
ки барои компенсптсияи зарари компютер ба саломатуц дода мешуд низ бардошта
шуд. Дар натижа маоши ом=згорони дигар
фаньои таълими зиёд шуд. Лекин маоши ом=згорони фанни информатика нисбати маоши
пештараашон таырибан 40-50% (вобаста ба миыдори компютерьо) кам гашт. Дар
р=зомаю мажальо оиди зиёдшавии маоши ом=згор маыолаьои зиёд чоп шудан
гирифтанду баробари он болоравии нархи бозор ба амал омад. Лекин оиди болоравии
нархьо касе дар ягон жой сухан нагуфт. Шахси
арифметикаро донандае низ пайдо нашуд ки зиёдшавии маош ва нархи бозорро
муыоиса намояд.
Тамом.
Дар наыльо номи баъзе шасонро номбар накардам. Ин бо хоьиши ьамон д=стон шуд,
ки нахостанд номашон аниы навишта шавад ва ё ман нахостам, ки оньо шарм
доранд. Ба д=стон Ахмадов Раьмат ва Ьабибов Шоильом, ки барои ба хотир
овардани баъзе воыеаьо к=мак намуданд, минатдории худро изьор менамоям.
Агар ба давоми воыеаьо шинос шудан хоьед, дархости худро ба сурощаи:
ирсол намоед.